Temat inflacji jest najczęściej poruszanym tematem ekonomicznym. Gdy ceny rosną, wzbudzają tym zainteresowanie konsumentów. Inflacja zmienia się z miesiąca na miesiąc i może mieć ona różne rodzaje, przyczyny, a także skutki.
Co to jest inflacja i jak ją mierzyć?
Inflacja to ogólny wzrost cen usług oraz towarów. Wzrost ten ma stały charakter i trwa określony czasu. W czasie inflacji ma miejsce także spadek wartości pieniądza względem towarów i usług.
Podczas obliczania stopy inflacji bierze się pod uwagę wszystkie towary i usługi, z jakich korzystały gospodarstwa domowe. Są to produkty użytku codziennego jak żywność i środki czystości, a także ropa, węgiel, benzyna, gaz oraz usługi fryzjerskie i sprzęty RTV lub AGD. Towary te i usługi tworzą wspólnie koszyk konsumpcyjny, który przedstawia usługi i towary, jakie były kupowane przed dane gospodarstwa domowe. Po porównaniu cen tych dóbr określić można, jak w ciągu roku kształtowała się wysokość inflacji.
Rodzaje inflacji
- Wyróżnić można następujące rodzaje inflacji:
- deflacja – jest to długotrwały okres spadku cen usług i produktów,
- pełzająca – to mały wzrost przeciętnych cen, który w ciągu roku nie przekracza 5%,
- krocząca – to wzrost cen w gospodarce od 4 do 10% w skali roku,
- galopująca – jest to wzrost cen wynoszący nawet kilkadziesiąt procent w ciągu roku,
- hiperinflacja – to bardzo wysoka inflacja, która spowodowana jest całkowitym załamaniem systemu finansowego w kraju.
Przyczyny inflacji
Przyczyny wzrostu cen produktów i usług mogą być różne. Na inflację mają wpływ czynniki, które powiązane są ze stanem gospodarki krajowej, polityką monetarną oraz budżetem państwa, który jest niezrównoważony. Gdy Bank Centralny wyda zarządzenie o wzroście emisji pieniądza, wówczas może dojść do wzrostu inflacji.
Innym czynnikiem wpływającym na inflację jest dobrobyt konsumentów, który polega na tym, że ludzie chętniej wydają pieniądze, co przekłada się na wzrost cen towarów i usług.
Narodowy Bank Polski stara się utrzymać inflację na tym samym poziomie i podnosi on stopę procentową, co wpłynąć ma na mniejszą liczbę zaciągniętych kredytów, co z kolei skutkuje mniejszym popytem.
Kiedy inflacja spada, wówczas stopa procentowa też jest obniżana, co powoduje, że konsumenci zaciągają kredyty, ponieważ są one tańsze i bardziej dostępne.
Skutki inflacji
Inflacja to nieodłączna część gospodarki, a jej skutki mogą odbić się na konsumentach oraz przedsiębiorcach. Poza wzrostem cen za towary i usługi skutkami inflacji są także:
– utrudnienia w prowadzeniu własnej działalności gospodarczej – w czasie wysokiej lub wahającej się inflacji właściciele własnych firm napotykają problemy w związku z ustaleniem cen na przyszłość za oferowane przez siebie usług oraz towary,
– zmniejsza się liczba inwestycji – przez zmieniające się ceny za usługi i towary trudniej jest otrzymać kredyt, a przedsiębiorcy ostrożniej inwestują swoje środki finansowe w celu ich pomnożenia,
– wzrost cen kredytów hipotecznych – poprzez wzrost cen, które najbardziej odczuwają konsumenci, banki narzucają większą marżę i minimalizują wkład własny, a co za tym idzie, trudniej jest nabyć na własność różnego rodzaju nieruchomości,
– wzrost podatków – osoby rządzące odpowiedzialne za progi podatkowe z opóźnieniem zmieniają ich wysokość względem inflacji, co oznacza, że konsumenci i przedsiębiorcy są zmuszeni do płacenia większych podatków.
Każdy z rodzajów inflacji ma znaczący wpływ na życie codzienne obywateli, ale najczęściej konsumenci zwracają na nią uwagę wtedy kiedy ceny rosną, a nie wtedy kiedy spadają. Zwracając uwagę na inflację, konsument wyciąga wnioski tylko na podstawie produktów, jakie kupuje i usług, z jakich korzysta.
Przeczytaj: Co to jest PKB?
